روز واقعه؛ چگونه سخنرانی سیدحسن خمینی نیمه‌تمام ماند؟ / نسیم بیداری
این نخستین بار نیست که سخنرانی سید حسن خمینی ناتمام می ماند. پیش از این، تنها 13 ساعت پس از مناظره تاریخی 13 خردادِ 88 ، سخنان سخنرانِ نخست بیستمین سالگرد ارتحال رهبر انقلاب با سروصدای سازمان دهی شده عده ای کم شمار زودتر از زمان معمول به پایان رسید. نخستین کنشگر رویارویی تلخ 13 خرداد، در تمام سخنرانی 30 دقیقه ای خود از « اخلاق » گفت و تاکید کرد: « نگذاریم اختلافات، جامعه را چندپاره کند.» آن عدهِ کم شمار که سحر همان روز، با هماهنگی خاصی بوسیله سی اتوبوس از مقصدی نامعلوم به جایگاه آورده شده بودند، تاکیدات یادگار رهبر کبیر را برنتافتند و سخن وی به آخر نرسیده، به بهانه ای بنای سلام و صلوات گذاشتند.این یک تمرین بود، تمرینی برای فردا.
احتمال رفتار اهانت آمیز، گمانه خطایی نبود
می شد قاطعانه حدس زد که امسال همان عده اندک اما سازمان یافته، چه سودایی در سر دارند. بویژه با رفتارهای سیاسی سید حسن خمینی در یک سال خیر، احتمال رفتار اهانت آمیز، گمانه خطایی نبود. تنها یک هفته قبل از مراسم، مصطفی محمد نجار، در جلسه رسمی دست اندرکاران ستاد سالگرد در وزارت کشور، از یادگار امام با عنوان سید حسن مصطفوی و از سخنرانی او تحت عنوان « خیرمقدم » یاد کرد. این نخستین بار نبود که به یادگار رهبر کبیر انقلاب عنوان « مصطفوی » اطلاق می شد. پیش از این در برخی وبلاگهای افراطی چنین عبارت هدف داری دیده می شد اما این نخستین بار بود که در جلسه رسمی و از زبان یک مقام دولتی آن هم در سطح وزارت کشور عبارت تحقیر آمیز سید حسن مصطفوی بکار می رود. گویا وزیر کشور در گفتن این عبارت، به وبلاگ های افراطیون اقتدا کرده بود.
تعابیر « خیر مقدم » و « سید حسن مصطفوی » از ارده سازمان یافته حکایت می کرد
تعبیر« خیر مقدم » از سخنرانی یادگار امام که همه ساله پیش از سخنان رهبری نظام، انجام می شود، از یک اراده سازمان یافته حکایت می کرد. گویا محفلی کوچک اما قدرتمند تلاش جانانه ای برای جلوگیری از سخنرانی سید حسن خمینی آغاز کرده است. فردای همان جلسه، در اطلاعیه ستاد اقامه نماز نیز، از تعبیر « خیر مقدم » استفاده شد این اطلاعیه بلافاصله با همین تعبیر در همه سایت های دولتی و حامی دولت منتشر شد.
آنچه در روز واقعه اتفاق افتاد توالی اهانت سایت نوسازی در بهمن 86 و در مرحله بعد توالی تلخی های 14 خردادِ 88 و در نهایت توالی سخن پرمفهوم وزیر کشور بود. سخن نجار عینا در روز واقعه بر زبان مجری برنامه چرخید او از همان ابتدای اعلام برنامه ها از سخنرانی یادگار امام با عنوان « خیرمقدم » یاد کرد. و البته ماجرا به اینجا ختم نشد، نخستین سخنران برنامه که برخلاف بیست سال گذشته، سخنران میهمان نیز بود، سخنرانی طولانی خود را با این عبارت به پایان برد: « اینک توجه شما را به سخنان رهبری جلب می کنم!» این جمله رییس جمهوری، به مثابه صدور حکمی بود برای گروه کم شماری که از یکسال پیش با تمرین و برنامه ریزی برای چنین ساعتی آماده شده بودند. سخنران میهمان با این سخن، از وزیر کشور خود نیز عبور کرد و رسما سخنرانی میزبان برنامه را حذف نمود.
جمله پایانی رییس جمهور حجت را بر بازگران کم شمار تمام کرد
به گواه گزارش محمدعلی انصاری دبیر ستاد بزرگداشت امام خمینی، محمود احمدی نژاد تنها نیم ساعت وقت سخن داشت، اما او گویا به عمد و به توصیه وزیر کشور خود، سخنرانی اش را طولانی کرد و حتی تذکرات دبیرِ همه سالهای مراسم بزرگداشت نیز افاقه نکرد. رییس جمهوری در آخرین تذکرِ محمدی علی انصاری، پشت تریبون و در برابر چشم هزاران زائر حاضر و میلیون ها بیننده تلویزیونی، مسوول مراسم را ناهمدلانه از جایگاه دور کرد تا همچنان سخن بگوید. انصاری در این باره نوشت: ایشان با اخلاق خاص خود جلوی انظار عمومی و رسانه ها تندی نمودند.
جمله پایانی رییس جمهوری، حجت را بر بازیگرانِ کم شمارِ سازمان یافته تمام کرد. آنها باید به تاسی از بزرگان خود، اقدامات لازم را انجام می دادند. هنور میزبان مراسم پای بر جایگاه نگذاشته بود که مانور سیاسی حاضران شروع شد، مانوری که بی شباهت به رفتار بلشویک ها نداشت و در آن برخلاف شان مراسم بزرگداشت امام، سوت و خنده و فحش و بی حرمتی شلیک می شد.
یادگار امام با تاکید رهبر انقلاب پشت تریبون رفت
سید حسن خمینی اگرچه وقت اندکی برایش باقی مانده بود اما علی رغم میل و نظر خود، با تاکید رهبری انقلاب ( بنابه سخنان رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام و گزارش محمد علی انصاری) پشت تریبون می آید و بی اعتنا به آنچه در صحن جاری است، سخن گفتن آغاز می کند. او از شهدا و امام و یادگارانش یاد می کند و به تقارن دو میلاد و یک ارتحال اشاره می نماید. او می خواهد این تقارن را بهانه ای برای بررسی بستر تاریخی رشد و شکوفایی امام قرار دهد و از آنچه در آن روزهای تار استبدادی بر جامعه ایران رفته بود، سخن بگوید و بگوید که خمینی، چگونه خمینی شد؟ اما نگذاشتند.
هنوز بیست سال از رحلت اما نگذشته است...
هرچه سید حسن بر سخن اصرار دارد، گروهک تعلیم دیده بر حرمت شکنی قسم خورده خود، پای می فشارد. آنان وقتی دیدند یادگار رهبر کبیر نمی خواهد به همین راحتی پای از جایگاه بردارد، شروع به سینه زنی کردند. خمینیِ سوم با زبانی دردآلود اینان را گروهی اندک خواند و خطاب به آنان گفت: « هنوز بیست سال از رحلت امام نگذشته است... ». سید حسن خمینی، جمله پیرو را نگفت و سه نقطه را پر نکرد. بعدها خبرگزاری ها این سه نقطه را خود پر کردند: « هنوز بیست سال از رحلت امام نگذشته است که شما اینگونه رفتار می کنید » او سه بار این جمله ناقص را تکرار کرد اما معلوم نیست چرا خمینی سوم جمله خود را ناتمام گذاشت؟ و معلوم نیست او در ادامه این جمله مرکب می خواست چه بگوید؟ « هنوز بیست سال از رحلت امام نگذشته است که ... » که چی؟
تا بوده، همین بوده
خمینی سوم شقشقیه خود را فرو خورد هیچ نگفت و با آرامشی تمام، تنها به این ضرب المثل معنی دار بسنده کرد: « تا بوده، همین بوده.» او با این گفته، سخنرانی خود را ناتمام نگذاشت بلکه تمام سخن را بیان کرد. برخی بر این اراده او خرده می گیرند چه، اگر او می خواست می توانست کوبنده ترین سخنرانی ممکن را انجام دهد و گروهک اندک را مستمع ساکت خویش سازد اما او سخن نگفت تا سخن ناگفته او، پربازتاب ترین سخنرانی تاریخ جمهوری اسلامی شود، خنی که بلافاصله بر صفحه اول تمام رسانه های جهان نشست و افزون بر آن، بر صحیفه جان تمام ایرانیان جای گرفت. او حرف نزد اما حرف ناگفته او، رساترین پیام تاریخ شد.
سید حسن خمینی پیش از انصراف برای آرام کردن گروهک بی نزاکت، درخواست صلوات کرد. او سه بار پیاپی از زائران خواست تا صلوات بفرستند صلوات اول برای امام بود صلوات دوم برای شهدا و صلوات سوم برای سلامتی همه خدمتگذاران به کشور. به نقل از آیت الله هاشمی رفسنجانی، به تعبیر رهبر انقلاب صدای این صلوات ها از صدای آن عده، بسیار بالاتر بود: « رهبری معظم انقلاب، خوشحال شدند. به من گفتند ببین، این جمعیت است، نه آن صدایی که از یک معدودی درمی‌آید. جمعیت وفادار است. »
صرف نظر از پیامی که درمضمون این صلوات ها داشت، صدای بالای صلوات ها نشان می دهد، صحن اگرچه صحنه هنرنمایی گروهی اندک بود، اما در درون خود عده کثیری نیز داشت که با دیدن چنین رفتارهای بی شرمانه، تنها می توانستند یک اقدام بزرگ انجام بدهند، اقدامی که از چشم رهبر انقلاب دور نماند و آن، دل نهادن بر درخواست سیدحسن بود برای صلوات های مکرر. صلوات هایی که برای لحظاتی صدای آن عده اندک را محو کرد.
بای بای سید حسن!
اگرچه سید حسن سخن را رها کرد اما ماجرا به همین جا ختم نشد گروهکی که خود را در میان زائران خمینی جازده بودند، پس از انجام ماموریت که خود را در انصراف نجیبانه سید حسن از سخنرانی موفق می دیدند، همصدا با هم سوت زدند و شادمانی کردند. شنیدم که یکی از میان آنان با لحنی مسخره آمیز گفت: بای بای سید حسن!
هر چه آین عده اندک وقاحت را به حد بالا می رساند، چشمهای یاران امام و انسان دوستان و اخلاق مداران، نگران و نالان می شد. بسیاری سربر زمین انداخته و زانو در بغل گرفتند. من بسیاری را دیدم که بغض گلویشان گرفته بود. این رفتارها نه انسانی بود و نه اسلامی. سید حسن حتی اگر میزبان و یادگار نبود سخنران بود انسان بود سخن می گفت نباید اینگونه او را به سخره می گرفتند. این دلهای نگران، تنها از آنِ کسانی نبود که روبه جایگاه نشسته بودند بلکه دلهای پشت جایگاه نیز ناراحت بودند. نخسیتن کس، رهبر انقلاب بود که به محض ورود به جایگاه، در برابر آن عده کثیر و نگران و آن عده قلیل سازمان دهی شده، بر گونه سید حسن بوسه زد. مسوولین ارشد نظام از جمله رییس مجمع تشخیص مصلحت نیز نگران بود او بعدها در جلسه مجمع تشخیص این هتک حرمت راغیرقابل تحمل دانست.
دروغ بزرگ ضرب و شتم وزیر کشور
روز واقعه تنها در ناتمام ماندن سخنرانی سید حسن خلاصه نشد. او به رسم معمول بسیاری از افراد خوش مشرب و برحسب اخلاق نیک خود، هنگام پایین آمدن از جایگاه، گویا با مزاحی پرمفهوم، آرام و باوقار رو به وزیر کشور می گوید؛ همه این کارها زیر سر تو بود. همین مزاح شیرین او، سوژه بی حیایی رسانه های خاص می شود که « سید حسن خمینی وزیر کشور را مضروب و روانه بیمارستان کرد. » این خبرسازی وقیحانه بعدا توسط محمدعلی انصاری و خود سید حسن خمینی تکذیب شد. نویسندگان چنین خبرهایی اگر تنها لحظه ای در امکان چنین اتفاقی درنگ و تامل می کردند اجازه چنین داستان سرایی ها را به خود نمی دادند.
همه محکوم کردند؛ از آقاتهرانی تا علیخانی
حادثه قابل پیش بینی اما نادرِ 14 خرداد، با ابراز تاسف بسیاری روبرو شد. از نماینده های اصولگرای مجلس تا قاطبه علمای قم و از مسوولین رده بالای نظام تا فعالان طراز اول سیاسی کشور، این هتک حرمت را محکوم کردند. علی مطهری شخص رییس جمهور را مسبب چنین اهانتی دانست و البته خود مورد حمله همسنگرانش در مجلس قرار گرفت. علیخانی حادثه را بسیار تلخ خواند و داریوش قنبری برخورد با افراطی ها را واجب خواند.
خباز گفت؛ اهانت کنندگان باید دستگیر شوند و حداد عادل بر تفقد از یادگار امام تاکید کرد. مجید انصاری رفتار آن گروه اندک را منطق کفار جاهلی عنوان کرد و تابش اظهار کرد؛ اگر نمی توانند دستگیر کنند حداقل عذرخواهی کنند. اظهار تاسف سیاسیون حتی به معلم اخلاق کابینه هم رسید مرتضی آقاتهرانی عصر دوشنبه با حضور در منزل سید حسن خمینی در قم بر این حادثه تاسف خورد.
خیزش قم
آیت عظام وحید خراسانی، بیات زنجانی، صانعی، موسوی اردبیلی، جوادی آملی، مظاهری، مکارم شیرازی، صافی گلپایگانی، محقق داماد، راستی کاشانی، محمدی گیلانی، گرامی، زرندی، فاضل لنکرانی، مبشر کاشانی، دستغیب شیرازی، طاهری اصفهانی و... با شدیدترین لحن و لفظ ممکن رفتار اهانت آمیز روز واقعه را محکوم کردند و با دلجویی از سید حسن خمینی، او را پیروز میدان خواندند.
پرواز نامه ها و بیاینه ها
محکومیت هتک حرمت ها در بیان فعالان طراز اول عرصه سیاست رنگ دیگری داشت افرادی چون میرحسین موسوی، مهدی کروبی و سید محمد خاتمی با بیانیه های جداگانه اهانت ها را تلاش مذبوحانه خواندند. موسوی سید حسن خمینی را ستاره پرفروغ حوزه های علمیه دانست و نوشت: « عربده جویی و هتاکی عده ای اندک در مراسم سالگرد رحلت حضرت امام (ره) در مقابل تریبون سخنرانی نمی توانست بدون رضایت و مهندسی قبلی صورت بگیرد. » مهدی کروبی نیز این حادثه را انتقام گیری از امام عنوان کرد و خطاب به سید حسن خمینی نوشت: « حضرتعالی خوب می‌دانید که این جماعت اندک سازمان‌دهی شده و آموزش دیده حساب‌شان از خیل عظیم عاشقان امام و دوستداران فرزندان و بستگان ایشان به خصوص شخص حضرتعالی جدا است.»
ادامه کیهان نگاری ها
روزها از روز حادثه می گذرد و هنوز محکومیت ها ادامه دارد. در کنار این ابراز تاثرها، اظهارات دو گروه جای تامل دارد. یکی اظهارات و نوشته های گردان رسانه ای و سیاسی همان بلشویک های روز 14 خرداد است که هنوز علی رغم رفتارهای کاملا مشخص و همدلانه رهبر معظم انقلاب، مراجع عظام و شخصیت های برجسته سیاسی، هنوز بر راه ناصواب خویش می روند و مدام بر پرونده سیاه این اقدام بی شرمانه می افزایند. واقعا باید دانست اینان بر چه اصولی پایبند هستند و عملکرد چه کسانی برایشان حجت است، تفقد رهبری، ابراز تاسف قاطبه مراج تقلید و آیات عظام، اظهار تاسف سیاسیون مختلف از مطهری و آقاتهرانی تا موسوی و کروبی یا کیهان نگاری های عده ای قلیل و اندک؟
پایکوبی فراریان
گروه دوم، اظهارات دگراندیشانی است که از این حادثه بسی خوشحال شده اند. سردسته اینان ابوالحسن بنی صدر است. از دیدگاه اینان، این حادثه از پایان خمینیسم حکایت می کند. اینان که خود خیلی وقت پیش پایان یافته اند، پندار جالبی دارند بر اهانت های بلشویک ها و از چنین اتفاقی شادمان و پای کوبان اند. به قول سید محمد صادق صدر، اهانت کنندگانی که مصدر چنین شادمانی هایی هستند، چه پاسخی برای گفتن دارند؟
چه کسی ضرر کرد؟
بی گمان همچنان که در بیانیه های علمای قم و سیاسیون تهران آمده است، پیروز واقعی روز واقعه کسی نیست جز سید حسن خمینی. برخلاف آنچه گروه اندک اظهار می دارند که با سید حسن چنین و چنان کردند، یادگار دو امام ( امام خمینی و امام موسی صدر)، سودمند مطلق این رفتار نابخردانه است، خسران از آن کسانی است که قم و تهران بر علیه آنان خیزش کرد خیزشی که علی رغم همه بدرفتاری ها هنوز ادامه دارد و هر روز از گوشه ای بیاینه ای و نامه ای از زبان نخبگان سیاسی و دینی و فرهنگی در محکومیت اهانت به سید حسن خمینی روانه رسانه ها می شود.
سید حسن خمینی چه می گوید؟
دیدگاه شخص سید حسن خمینی هم اهمیت فراوانی دارد. او که اینک فاتح فتنه گری گروهی اندک است، تنها و تنها از این ناراحت است که بیست و یک سال پس از ارتحال امام، حاشیه بر متن غلبه پیدا کرده است. جمله ای که پیش از یادگار امام، میرحسین موسوی آبان ماه 88 در گفتگو با پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران بیان کرد.
بی شک سید حسن خمینی، که این روزها مرد نخست عرصه سیاسی ایران است، بیش از هر چیز دیگری به آرمانی می اندیشد که در اکثر سخنرانی های خود به آن تاکید دارد: وحدت. شاید بتوان گفت عمر سیاسی اندک اما موثرِ سید حسن خمینی بیش از هر چیز دیگری، صرف تعلیم و تبلیغ عبارت زیبای امام خمینی شده است: « همه با هم ».
اگر دیدارهای او را در سالهای اخیر رصد کنیم می بینیم که بصورت متعادل با همه گروه های درون مرزهای جمهوری اسلامی دیدار داشته است. اگر این هفته با جبهه مشارکت دیدار دارد بلاشک هفته قبلش با حزب موتلفه اسلامی دیدار داشته است. در رفتار سیاسی سید حسن خمینی آنچه بیش از هر چیز دیگری قطعیت و صراحت دارد، این است که یادگار باهوش دو امام، در میانه این رنسانس سیاسی و رستاخیز اجتماعی، کنشگر فعال دو هدف متعالی است: آرامش جامعه و وحدت کلمه.
