ایسلام، آنتی‌راسیسم مکتبی / بیلیم درگیسی
اصغر زارع کهنمویی، بیلیم: تاریخ فیلسوف‌لاری، دین تاریخینی افیون و خرافه تاریخی، بیلیبلر. اساسا، دینین تاریخی، یئردن آرتیق، ماورا ایله ایلگی‌ده‌دیر. مسیحیتین مین یئره بؤلونمه‌سینین اصلی دلیلین بونو بیلیب‌لرکی، مسیح تاریخی بیر هویت دئییل و تاریخ‌ده یاشایان مسیح، همان مسیحی‌لر دئین مسح دئییل. پیغمبرلیک تاریخی، اسطوره تاریخی‌تک، کاریکاتوری تصویر اولوب. بو تاریخین شخصیت‌لری، نه اوقدر بویوک و نه او قدر، اتوپیایی‌میشلر. بلکه‌ده، ایرائه اولونموش تصویردن، چوخ کیچیک و آلچاقی‌میش‌لار.
آما بو خرافه و افیون تاریخین، بیر بویوک ایستیثناسی‌وار. بو ایستیثنایی تاریخ، او قدر واقعی و تحسینائتملیدیر کی، دونیانین بویوک تاریخچیلری و تاریخ فیلسوف‌لاری، اونا حیرت‌له باخمیشدیر‌لار. بو حیرت‌لی و افسانه‌وار اما واقعی تاریخ، ایسلام پیغمبرینین تاریخی‌دیر. ایسلام پیغمبرینین تاریخیندن منظور، 23ایل ریسالت بویودور. بو 23ایلده، اینسان‌نین کلاسیک تاریخی‌نین بویوندا، ان بویوک ایجتماعی تحول‌لار یارانمیشدیر. انیسان بو 23ایلده، عظمت‌لی بیر مدیریت سایه‌سینده، «جندب بن جناده دن ابوذر غفاری‌یه تبدیل اولور».
پیغمبر تاریخی، عظمت‌لی و بویوک تاریخ‌دیر چون؛ بو قیسا زامان‌دا وحشی موجودلار، مدنی اینسان‌لارا تبدیل اولدولار؛ جاهیلانه رسم‌لر، یئرلرینی مدنی قراردادلارا وئردی‌لر و تبعیض‌لی باخیش‌لار یئیرنه برابری و موساوات اصل‌لری، اوتوردو. اینسان، تکجه 23ایلدن سونرا، بشری حاق‌لارینا چاتدی. اینسان، اینسان اولدو. بو ایشیقلی دوره‌نین خاص اؤزللیکلری وار کی، اونو آیری دوره‌لردن، آییریر. بو خصویت‌لر بونلاردان عبارتدیر: راسیسمیله موباریزه، قادین حاقینی ایحیا ائتمه، حیوان حاقین قوروماق، آزادلیق حاقین قوروماق، خشونت‌دن قاچماق، ایجتماعی عیدالت و خرافه‌ایله موباریزه ائتمک و... .چون ایندی بو مملکت‌ده حاکمیت و آدام‌لارین بویوک فایزی ایسلام دینی‌نه معتقیددیر‌لر، بو خصویت‌لری آراشدیرماق، بیرسری اساسی حاق‌لارین ایحیا ائتمه‌سینه و ایاقلان‌ماماسینا چوخ فایدالی اولابیلر. بو یازیدا من آکادمیک تخصصومه دایاناراق بو خصوصیت‌لری آچیقاماق ایستیرم. اولابیلسین گلجکده بو قونودا داها جیددی آراشدیرمالار یازیلسین.هللیک بو یازی دا من، ایسلامین، آنتی‌راسیستی خصوصیتیندن سؤز آچاجاغام:
ایسلام، آنتی‌راسیسم مکتبی: قاباق‌جا، آیری بیر یازیدا1 ایدعا ائتمیشم‌کی ایسلام پیغمبری، دونیانین ان بویوک آنتی‌راسیستی‌دی. کسینلیکله او، قول ساخلاماق دورونده ، کنیزلر و قوللاری‌لا بیرلیکده یاشایان بیرینجی «رییس» و تکجه «ارباب»دیر ؛ اونلارلا بیر دسته‌خان‌دا چورک یئییب و بیر یئردی اوتوروب. اسلام پیغمبری، اوزو اشرافی و کوتوک‌لو عائله‌ده بویویوب؛ آما اونون ایلک و اصلی مومین‌لری، قوللار و قارالارداندیر. اونون امی‌سی، باباسی و حتی حیات یولداشی، مکه‌نین ان بویوک و نوفوذ‌لو رییس‌لری، ارباب‌لاری و تاجیرلری‌دیر‌لر؛ یولاداش‌لاری و وفالی مجموعه‌سی ایسه؛ او ارباب‌لارین نوکرلری. البته ایسلام حرکتی، قوللار قیامی دئییل، بو حرکت‌ده، خدیجه و ابوطالیب و حمزه و ابوبکر ده وار؛ اما، بونلارین یانیندا، بیلال و صهیب و یاسر و سمیه‌ده، برابر موقعیت‌ده، جهاد ائدیرلر. یانی، ایسلام قیام دئییل، جهاد دیر؛ جهاد کلمه‌سینده، هرزاددان قاباق، عیدالت یاتیب.
ایسلام پیغمبری، سوی-کؤک و نژادی اعتبار بیلمه‌دن، «تقوا»نی اؤزونه تکجه اعتبار بیلیردی. پیغمبرین اعتقادینه گوره، "تقوا" انسان اولان هرکس اونو قازانابیلن بیر سرمایه‌دیر ؛ بو اینسان حبشه‌لی بیلال اولسون یوخسا عبدالله بن اُبی. جالیب بوکی، قارا قول بو سرمایانی قازان‌دی اما یثریب شاهی قازانابیلمدی. پیغمبر راسیسمین اساسین اوردا یئخدی کی، دئدی؛ اینسلان‌لار برابردیر‌لر و هئچ‌کیم، الله‌دان سونرا، هئچ‌کیمه بنده دئییل. راسیسم ارزیش‌لریله موبارزیه ائله‌مک، محمد دینینین، اساس قونوسودور. بیرینین ایسلامین اصول‌لارینا اینانیب عینی حالدا سویچو اولماسی امکانسیزدیر. اساسن، باشقاسینی، نیژاد، دیل و مملکت آدیلا، تحقیر ائدن موسلمان دئییل.
ایسلام مکتبینده، اینسانین تنوعی، ایلاهی ارزیش و آلله‌هین نیشانه‌سی‌دیر. «محمدبن عبدالله»ها اینانیب عرب سویونو اوستون بیلمک بیر یئره ییغیشماز پیغمبردن سونرا بویوک فاجیعه، سوی داواسی باشلانیر. پیغمبر حیاتینی ده‌ییشدی و اونون داوامچیلاری، ضعیف روایت‌لر اساسیندا و سانکی سیاسی بیر تصمیم اساسیندا ، «روم» و «ساسانی» توپراغینا قوشون چکدیلر. ایندی‌کی بیرسیرا ایسلام متفکرلری، بو یوروشلری، پیغمبرین اخلاقی اصول‌لاریلا موغایر بیلیرلر. ایسلام توپراغی گئنیش‌لندی و ایسلام حیجازدان و عرب‌لرین ایچیندن چیخدی. بورا کیمی بؤیوک فایز، "عرب"دن اولوشان موسلمانلار ؛ بیردن تورک، فارس، کورد، سریانی، رومی، زنگی و... ایله بیرلشدیلر. ایسلام داها، بیر میلت یوخ، "میلت"لر ایدی. اما نه یازیق کی بو میلت‌لر، سوی ساواشلارینا سون قویوب بیر "اومته" دؤنمکلرینین گرکلیینی باشا دوشمه دیلر.
پیغمبری گورمه‌ین "تابعین" اونون دینینین اساس اصلین، قراردادی حکم‌لرین ایچینده ایتیرمیش‌دی‌لر او اوزدن ده جاهلیتین لاپ اصلین احیا ائتدی‌لر. اونلار سویچو اولدولار. اونلار موسلمان‌لاری ایکی یئره بؤلدولر: «عجم» و «عرب». عرب: نهایت فخر،گوزل‌لیک،بؤیوک‌لوک، قدرت و ... و عجم: نهایت حقارت، پیس‌لیک،چیرکین‌لیک و ضعف و ... دئمک اولار پیغمبرین جسمی تورپاغا قاریشمامیش ایسلامی جامعه طبقاتی اولدو: عرب‌لر درجه بیر وطنداش و عجم درجه ایکی ساییلدیلار. سویچولوق اوقدر جدی و درین اولدو کی، حتی ایسلامی شهرلرین معماری‌سینی دریندن ائتگیله‌دی، اونلار کوفه‌نین محله‌لرین ایکی یئره بولدولر؛ بیر یئر یاخشی سوی، عرب‌لرین و بیر یئر قولای سوی، عجم‌لرین اولدو. عجم‌لرین عرب محله‌سینه گیرمیه حاقلاری یوخ ایدی. عرب‌لر، مالیات‌دان معافی ایدیلر و عجم‌لر بیت‌المال‌دان!
عرب‌لرین سویچو باخشی و داورانیشلاری اوقدر آغیر و غیراینسانی ایدی که، همان اول‌دن عجم‌لرین طرفیندن ، آنتی‌راسیستی شورش‌لر، گؤزه ده‌ییردی. بو شوریش‌لر بشر تاریخینده بویوک حماسه‌لر کیمی تانینمیشلار. تکجه 14ایل پیغمبر اؤلندن سونرا، ایکینجی خلیفه و اون ایلدن سونرا، اوچونجو خلیفه، راسیستی رفتارلارینا قوربان گئتدیلر. عمر و عثمانین تراژیک وضع‌ده اؤلمک‌لرینه راسیستی بیر روایت حاضرلاماق لازیمدیر. عرب تاریخچیلری، بو شوریش‌لره، «شعوبی‌گری» آدی قویوب‌لار. بابک خرمدین‌ین اوزون سورهشوریشی، بو نوع شوریش‌لردن‌دیر: بابک دین ضدینه دئییل راسیسم و سویچولوق ضدینه دؤیوشوردو. بوندان اؤنجه ایسلام پیغمبری، اؤزو راسیسمله دؤیوشموشدو.
اموی و عباسی‌لرین راسیستی سیاست‌لریایسلامین آیری میلت‌لرینین ایچینده، آغیر بیر عقدهنین یارانماسینا سبب اولدو. خیلافت تشکیلاتی، تضعیف اولاندا، بو آغیر عقده‌لر، باش آچیب راسیسمی یئنیدن بازتولید ائدیب‌لر. ایسلام تمدونونون یخیلماسینین اصلی عامل‌لرینین بیریسی، بو عقده‌لرین آچیلماسی و سوی ساواشلاریدیر. عرب‌لر، عجم‌لری تحقیر ائت‌دی‌لرسه ، عجم‌لر ده سون زمان‌لاردا، اونلاری و باشقالارینی اوندان آرتیق تحقیر ائتدی‌لر. سوی اساسیندا گئدن ساواشلار اوقدر آغیر ایدی کی، ایل‌لر بویو، عرب و عجم ساواشیب بیربیرینی تضعیف ائتدی‌لر.
موسلمان‌لارین سوی اساسیندا ساواشلاری ، حتی چاغداش زامانا دا یول تاپیب و ایسلامین اؤزللیکله ضعیف میلت‌لرینین آراسیندا، راسیستی تمایللر چوخالدی. اموی‌لر و عباسی‌لرین طرفیندن چوخ تحقیر اولان بو ملتلرین بیری، فارس میلتی‌دیر. بو میلت، معاصیر دوران‌دا، او تحقیر تجروبه‌لره آغیر جواب وئردی. فارس آیدین فیکیرلری، دولت‌میلت دوزلتمک اوچون، غلط و غیراینسانی بیر یول سئچدیلر. اونلار بؤیوک بیر سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و هنری حرکت‌ده، آیری میلت‌لری تحقیر ائتمه‌یه باشلادی‌لار. عرب‌لر و تورکلر، بو سؤیچو و تحقیرائدیجی سیاستین، لاپ ایلکین نهدفلری ایدیلر. اونلار اؤز تاریخلرینده تورکلر و عربلری دونیانین ان وحشی و ظالم ملتلری کیمی تصیر ائدیب اؤزلرینین تضعیف اولوب و دالیا قالماقلارینین، تکجه دلیلین، تورکلر و عرب‌لرین، غارت‌لری و وحشی‌‌لیک‌لری بیلدیردیلر. بو سیاست‌لر، چوخ گوجلو، فارس میلتینین ایچینده، بؤیوک نیفرت یاراتدی و تاسوفله گئتدیک‌جه، گوجله‌نیر. فارس اوشلاقلاری، هر یئردن خبرسیز، تورک و عرب اولماسایدی(و اولماسا) اونلار ایندی هئچ موشکوله دوچار اولمازدی‌لار کیمی تربیت اولور. مثلا اگر گشت ایرشاد خیابان‌دا بیر جاوانی توتور، بیلافاصیله کینه قاپیسی آچیلیبو بیر دسته اغیر یامان، عرب‌لره تقدیم اولورکی؛ سیز 1400ایل بوندان اؤنجه حمله ائتمه‌سه‌یدیز، ایندی ایسلام بورا گلمه‌میشدی من سه توتولمامیشدیم! او اوشاق هئچ بیلمیر ایسلامدان قاباق، ساسانی دولتینده، نه فاجیعه‌لر واریدی.
ایسلام پیغمبری، آنتی‌راسیست بیر فعال کیمی، سوی قورولوشلارینی ساخلایارکن، عین حالدا سویچولوق ارزشلرینی آرادان آپارماغا چالیشیردی. اونون مکتبینده اساسا، سویون هئچ ارزیشی یوخ‌دور اما هر میلتین، ایجتماعی سرمایالاری و اخلاقی اینانجلاری، ایسلامین اساسی ایله تضاددا اولماسا، محترم و قورونمالیدیر. ائله بو اصلین سایه‌سینده ایسلام عرب جوغرافیاسیندان چیخیب بوتون میلت‌لرین ایچینه گیردی. ایندی چوخ میلت‌لرین دینی، ایسلام‌دیر اما دیل‌لری، عربی دئیل. پیغمبر اؤز دیلینه ایفتیخار ائدرکن، آیری دیل‌لره ایحترام ائدردی. او حتی نئچه دفعه، غیرعرب صحابه‌لرینین دیل‌لریجه، نئچه کلمه دانیشیب. اسلام، عرب دینی دئییل که عربجه ترویج و تبلیغ اولسون؛ ایسلام فارس، تورک، عرب، هندی، پشتو و .... دینی‌دیر. ایسلام دئیرحتی چوخ جیدی قورولوشو اولان عبادی مناسک ده کی اؤز دیلیزده تانری‌لا دانیشین. بو ایسلامین نقدر آیری میلت‌لر و اونلارین سرمایالارینی رسمیته تانیدیغینی گؤرسه‌دیر. بیر میلت‌لرین دیلی، ایسلامین لاپ اصلی- عیبادی بؤلومونده، رسمیته تانینیرسا ندن آیری حوزه‌لرده رسمیته تانینماسین؟
پیغمبرین ایلک صحابه‌لرینین، سویو و دیل ترکیبی گورسه‌دیر ایسلام، سوی مسئله‌سنی رسمیته تانییر آنجاق هئچ بیر سویا اوستونلوک وئرمیر. ایسلامدا تکجه ارزیش تقوادی و سوی اصلا ارزیش دئیل. تقوا‌نین ارزش اولماسی و سویون ارزیشسیز اولماسی بوتون سویلار و دیل‌لرین آرادان گؤتورمه سی و هامینی بیر بیرینه تای ائتمک آنلامیندا دئییل. ایسلام سویو ده‌یرسیز ساییب و دقیقا بونون سایه‌سینده، بوتون سویلاری رسمیته تانییر. سو ارزیشسیزدیرسه هامی سویلار ارزیشسیزدیر. یانی سویلار ارزیش‌سیزلیک‌ده، برابردیر‌لر. پیغمبرین هئچ ایشیندن، هامینی بیر دیلده دانیشماغا زورلاماغی ثابیت ائله‌مک اولماز. آللهین آخیر پیغمبری، فقط عرب انیسانین پیغمبری دئییلدی، او بوتون اینسنان‌لارین پیغمبری ادی. موسلمان اولماق ایسته ییریکسه اگر روم‌لو صهیبه و حبشه‌لی بیلالا ایذن وئرمه لییک بیزله برابر اوتورسونلار، یئسین‌لر، ایچسین‌لر، یاشاسین‌لار و حتی بیزله برابر اؤلسون‌لر.
«تقوی» ارزیش‌دیر و «سو یا نژاد» ارزیش دئییل. و چون سوی ارزیشسیزدیر، پس هامیسی «برابر»دیر. برابر موقعیت، تکجه بیر تعارف دئییل؛ برابر موقعیت یانی بو کی، اینسان‌لار، اساسی حاق‌لاردان بیراندازه‌ده فایدالانسینلار. اساسی حاق یانی یاخشی هاوا حاقی، یاشاماق حاقی، آزادلیق حاقی، اوز دیلینده اوخویوب یازماق حاقی، اؤز سئودییی ایله ائوله‌نمک حاقی، اوزو ایسته‌ین، ایشیین دالیسیجا اولماق حاقی و... . اساسی حاقلار هئچ‌زامان تعطیل اولماز. دین اساسی حاقلاری نئجه قازانماغی اینسانا اؤیره‌نیر و اساسا بوندان اؤتور گلیب. هئچ‌کیم ، هئچ ایده‌ئولوژی و هئچ فلسفه اینسانین حیاتی حاق‌لارینی اوندان آلابیلمز. ایسلامدا رسمیته تانینان ملی حاقلار، حیاتی حاقلاردیر‌لار. بو حاقلاری، هرکیمسه، بیرمیلتدن آلسا، نه مسلمان‌دیر و نه ایسنان. دیل حاقی، نفس حاقی‌کیمی، حیاتی حاق‌دیر.
بیلیم، تهرانداکی آذربایجان‌لی اویرنجی‌لرین درگیسی، اردیبهشت 92
